Begrippenlijst
Soms kom je energietermen tegen die niet meteen duidelijk zijn. In deze begrippenlijst leggen we de begrippen rond energie en duurzaamheid eenvoudig uit. Zo weet je snel wat er bedoeld wordt.

3-fasen aansluiting
Een 3-fasenaansluiting betekent dat er drie stroomdraden je huis binnenkomen in plaats van één. Daardoor kun je meer elektriciteit tegelijk gebruiken. Met een gewone 1-fasenaansluiting kun je tot ongeveer 25 ampère (A) gebruiken. Bij een 3-fasenaansluiting is dat drie keer zoveel: 75 A. Dat is handig als je bijvoorbeeld een elektrische auto wilt laden, een zwaarder kooktoestel of zonnepanelen hebt.
Wil je weten welke aansluiting je hebt? Kijk op je elektriciteitsmeter.
Staat er 1×230 V? Dan heb je een 1-fasenaansluiting.
Staat er 3×230 V of 3×400 V? Dan heb je een 3-fasenaansluiting.
Aansluit- en transportovereenkomst (ATO)
De ATO is een afspraak tussen jou en de netbeheerder. De netbeheerder zorgt ervoor dat jouw huis aangesloten is op het energienet. Ook zorgt hij voor het transport van elektriciteit en gas naar jouw adres.
Je hoeft de ATO niet zelf af te sluiten. Je energieleverancier regelt dit voor jou. Daarom krijg je maar één energierekening. Hierop staan de kosten voor de energie die je gebruikt en de netwerkkosten voor de aansluiting en het transport.
Heb je vragen over je rekening, meterstanden of verbruik? Dan neem je contact op met je energieleverancier.
Gaat het om een storing of nieuwe aansluiting? Dan is de netbeheerder je aanspreekpunt.
Biomassa
Door biologische of organische materialen te verbranden, komt er energie uit biomassa vrij.
Voorbeelden van zulke materialen zijn gft-afval, hout en plantaardige oliën.
Soms moeten deze materialen eerst worden omgezet in biobrandstof door vergisting of vergassing. Pas daarna kunnen ze worden verbrand.
Biomassa is daarom niet altijd even duurzaam.
Greenchoice levert sinds 2021 geen stroom uit biomassa meer aan huishoudens.
Calorische waarde gas
De calorische waarde laat zien hoeveel energie er in 1 kubieke meter (m³) gas zit.
Aardgas is een natuurproduct en de samenstelling kan per keer een beetje verschillen. Daardoor levert de ene kubieke meter gas soms iets meer of iets minder energie dan de andere.
Je betaalt niet voor de hoeveelheid gas zelf, maar voor de energie die je eruit haalt. Daarom gebruiken we een standaard calorische waarde op je energierekening.
De echte waarde zal iets anders zijn, dit passen we aan met een correctiefactor. Zo betaal je altijd eerlijk voor de energie die je hebt gekregen.
Capaciteitstarief
Het capaciteitstarief is een bedrag dat je betaalt aan de netbeheerder voor het onderhoud en gebruik van het energienetwerk. Dit netwerk zorgt dat elektriciteit en gas veilig bij jou thuis komen. Dit zit verwerkt in de netbeheerkosten op jouw energierekening. De hoogte ervan hangt af van de aansluitcapaciteit van je meter: hoe groter je aansluiting, hoe meer je betaalt.
CO₂-uitstoot
CO₂-uitstoot is het vrijkomen van koolstofdioxide (CO₂) in de lucht. Dit gebeurt vooral door mensen, bijvoorbeeld door het verbranden van olie, gas en steenkool voor energie, vervoer en verwarming.
Er komt ook CO₂ vrij bij natuurlijke processen, zoals bij het ademen van dieren en mensen of bij bosbranden.
Als er te veel CO₂ in de lucht komt, wordt het broeikaseffect sterker. Daardoor warmt de aarde op en ontstaat klimaatverandering.
Dynamisch contract
Bij een dynamisch energiecontract variëren de tarieven voor stroom per uur en voor gas dagelijks. Dynamische tarieven veranderen op basis van vraag en aanbod. Als er veel groene stroom beschikbaar is omdat de zon schijnt en het hard waait, daalt het tarief voor stroom. Met een dynamisch contract kun je hiervan profiteren als je flexibel bent met je energieverbruik.
EAN-code
EAN-code staat voor European Article Number. Iedere aansluiting voor stroom en gas heeft zo'n 18-cijferige code. Energieleveranciers gebruiken dit nummer voor het leveren van stroom en gas op jouw adres. Het nummer vind je terug op je jaarnota. Je kunt jouw EAN-codes ook opzoeken via www.eancodeboek.nl.
Energietransitie
De energietransitie is de stap van energie uit fossiele brandstoffen, zoals gas en kolen, naar volledig duurzame energie. Duurzame energie komt bijvoorbeeld van zon, wind en water.
Enkel-/dubbeltarief
Met een slimme meter kun je kiezen tussen enkel- of dubbeltarief.
Enkeltarief: je betaalt altijd hetzelfde stroomtarief, dag en nacht.
Dubbeltarief: je betaalt overdag een ander tarief (normaaltarief) dan ’s avonds, in het weekend en op feestdagen (daltarief).
Heb je geen slimme meter? Dan betaal je automatisch het enkeltarief.
Het enkeltarief ligt meestal tussen het normaaltarief en het daltarief in.
m³ (kuub)
m³ staat voor kubieke meter en is een eenheid voor volume.
Het betekent de inhoud van een kubus van 1 meter bij 1 meter bij 1 meter.
Bij energie wordt m³ gebruikt om gas te meten.
Garanties van Oorsprong (GvO)
GvO’s zijn digitale certificaten die bewijzen dat energie uit een hernieuwbare bron komt, zoals zon, wind of water.
Één GvO staat voor 1 MWh energie. Ook al kun je niet zien welke energie daadwerkelijk jouw huis in komt, zo weet je wel dat de stroom, het gas, de warmte of waterstof duurzaam is opgewekt.
Groene stroom
Groene stroom is elektriciteit die wordt opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen, zoals zon en wind. Deze bronnen zijn anders dan grijze stroom, dat wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen zoals kolen, aardgas en -olie. De voorraad van fossiele brandstoffen raakt een keer op en het gebruik ervan is schadelijk voor het milieu.
Bij Greenchoice kopen we alleen Nederlandse groene stroom voor je in. Dat kun je zien op ons stroometiket.
Hernieuwbare energie
Hernieuwbare energie, ook wel duurzame energie genoemd, komt uit natuurlijke bronnen die steeds opnieuw worden aangevuld.
Voorbeelden zijn: wind, zon, waterkracht, bodemwarmte, buitenluchtwarmte en biomassa.
Fossiele brandstoffen (zoals olie, gas en steenkool) en kernenergie zijn niet hernieuwbaar, omdat deze bronnen op kunnen raken en niet snel opnieuw worden gemaakt.
Jaarnota
Een jaarnota is de jaarlijkse energie-afrekening van je energieleverancier.
Hierop zie je:
- Je werkelijke energieverbruik van het afgelopen jaar
- De kosten voor dit verbruik
- Of je moet bijbetalen of geld terugkrijgt, nadat de leverancier dit vergelijkt met de termijnbedragen die je maandelijks hebt betaald
- Op basis van de jaarnota stelt de leverancier ook je nieuwe maandelijkse termijnbedrag voor het komende jaar vast.
Klimaatadaptatie
Aanpassingen aan onze omgeving om beter om te gaan met gevolgen van klimaatverandering, zoals hitte of wateroverlast.
Kleinverbruikaansluiting
Een aansluiting voor huishoudens of kleine bedrijven met een laag energieverbruik.
kW (kilowatt)
Eenheid voor vermogen: hoeveel energie een apparaat op een bepaald moment kan gebruiken of leveren.
kWh (kilowattuur)
Eenheid voor energieverbruik: 1 kWh is 1.000 watt verbruik in één uur.
Netbeheerder
Netbeheerders zorgen ervoor dat stroom en gas naar je huis gaat en dat er een energiemeter in je huis hangt. Een energieleverancier kan je kiezen, de netbeheerder niet. De regio waar je woont, bepaalt welke netbeheerder je hebt. Op mijnaansluiting.nl kan je met je postcode makkelijk opzoeken welke netbeheerder je hebt.
Netcongestie
Netcongestie is een overbelasting van het elektriciteitsnet, vergelijkbaar met een verkeersopstopping op de snelweg, waarbij de vraag naar of het aanbod van elektriciteit de capaciteit van het net overschrijdt. Dit gebeurt door de snelle groei van duurzame energie en de toenemende elektrificatie, waardoor het huidige net op veel plekken de grote hoeveelheid stroom niet tegelijk kan verwerken. Hoewel huishoudens hier vaak weinig direct van merken, heeft het grote gevolgen voor bedrijven, zoals het niet krijgen van een (grotere) aansluiting of langere wachttijden voor werkzaamheden aan het net.
Netto teruglevering
Netto teruglevering gebeurt als je meer stroom teruglevert aan het net dan je in een jaar gebruikt.
Dit kan voorkomen bij huishoudens met zonnepanelen.
Als je netto teruglevert, krijg je van je energieleverancier een terugleververgoeding voor de stroom die je aan het net hebt geleverd.
Opzegvergoeding
Een bedrag dat je in sommige gevallen moet betalen als je een energiecontract opzegt voor de einddatum.
Overheidsheffingen
Als je in Nederland stroom of gas gebruikt, betaal je via je energierekening overheidsheffingen. Deze kosten staan op je energierekening van Greenchoice. Deze bedragen worden elk kalenderjaar opnieuw bepaald door de overheid. Wij dragen dit bedrag af aan de Belastingdienst. Dit is de energiebelasting en btw. Vanuit de overheid krijg je ook een vast bedrag aan energiebelasting terug. Dat komt omdat de overheid een deel van jouw energieverbruik als basisbehoefte ziet. Dit deel is daarom onbelast, dit heet vermindering energiebelasting.
Salderen
Salderen is het verrekenen van je teruggeleverde stroom met je afgenomen stroom op je jaar- of eindnota. Je elektriciteitsmeter houdt bij hoeveel stroom je teruglevert en afneemt.
Salderingsregeling
De salderingsregeling is een regeling van de Nederlandse overheid voor huishoudens met zonnepanelen, waarbij de teruggeleverde stroom aan het net wordt verrekend met de afgenomen stroom, zodat je alleen betaalt voor het nettoverbruik van energie. Per 1 januari 2027 stopt deze regeling.
Slimme meter
Een slimme meter is een digitale meter die op afstand je meterstanden kan uitlezen. Deze standen worden automatisch doorgestuurd naar de netbeheerder. Via de netbeheerder ontvangt jouw energieleverancier minimaal maandelijks (en als het tijd is voor jouw jaarnota) jouw meterstanden. Als je beter inzicht wil in jouw energieverbruik kun je de slimme meter op meer momenten laten uitlezen. Zo hoef je zelf de meterstanden niet door te geven en ben je toch altijd op de hoogte van jouw verbruik.
Termijnbedrag
Elke maand betaal je een termijnbedrag voor jouw energieverbruik. In de winter gebruik je meer energie dan in de zomer. Daarom tellen we alle kosten voor een heel jaar bij elkaar op, en delen dit door twaalf maanden. Zo betaal je elke maand hetzelfde termijnbedrag.
Teruglevering
Met zonnepanelen wek je stroom op die je zelf kan gebruiken in je woning. Als je die stroom niet direct gebruikt, gaat die naar het elektriciteitsnet. Dit wordt bijgehouden door je elektriciteitsmeter en noemen we terugleveren.
Terugleveren is dus iets anders dan opwekken, het is het gedeelte van de opgewekte stroom die je niet direct zelf gebruikt in je woning.
Thuisbatterij
Een thuisbatterij slaat de stroom op die je zonnepanelen overdag opwekken, zodat je deze later kunt gebruiken, bijvoorbeeld 's avonds. Hierdoor maak je meer gebruik van je eigen opgewekte stroom.
Vast contract
Met een vast energiecontract zet je je leveringstarieven voor stroom en/of gas vast. Zo kom je niet voor verrassingen te staan en weet je waar je aan toe bent. Bedenk wel dat als je het contract wil beëindigen voor het einde van de looptijd, je een opzegvergoeding moet betalen. De belastingen veranderen wel ieder kalenderjaar, en je betaalt bij je leverancier een vaste prijs per kilowattuur stroom en per kubieke meter gas. Hoeveel je uiteindelijk betaalt, hangt af van je afname.
Vaste leveringskosten
Dit is een vast bedrag dat je aan je energieleverancier betaalt voor de levering van energie. Je kunt dit zien als een vaste vergoeding die je betaalt voor de administratie en de diensten die jouw leverancier levert.
Variabel contract
Bij een variabel contract kunnen de leveringstarieven voor stroom en/of gas wijzigen door het jaar heen. Door onze inkoop minder ver vooruit in te plannen, kunnen we sneller reageren op de prijsontwikkelingen.Met een variabel energiecontract heb je sneller voordeel. Zo profiteer je meteen van lagere prijzen. Er is ook een risico: als de prijzen voor stroom en gas stijgen, ga je ook meer betalen.
Warmtepomp
Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (lucht, bodem of grondwater) haalt, deze met elektriciteit verhoogt en binnen in huis afgeeft om te verwarmen. Het is een duurzaam alternatief voor een cv-ketel, omdat het gasverbruik daalt en je met 1 kWh stroom tot wel 3 tot 5 kWh aan warmte kunt produceren. De warmtepomp kan ook koelen in de zomer en werkt efficiënt in goed geïsoleerde huizen met een lage temperatuur verwarmingssysteem, zoals vloerverwarming.
Zonnestroomboiler
Een zonnestroomboiler zet de opgewekte zonnestroom van je zonnepanelen direct om in warm water. Hierdoor heb je warm water uit de kraan terwijl je cv-ketel minder aardgas verbruikt. Daarnaast maak je beter gebruik van je opgewekte stroom. Een zonnestroomboiler is een manier om je huis te verduurzamen. En je bespaart op je energiekosten.