Natuurinclusieve landbouw: van boer tot bord
Hoe veranderen jij, natuurinclusieve landbouw en organisaties als Rotterdam de Boer op! de voedselketen? Daarover gingen we in gesprek met Onno Mijs (voedselbos Lust & Last) en Bob Hartog (Rotterdam de Boer op!).
"Mijn vader zag het tientallen jaren geleden al gebeuren", vertelt Onno Mijs, die op Hofstede Lust & Last ruim vijf hectare voedselbos ontwikkelt. "Steeds meer landschap verandert in een gebied waar monocultuur heerst." Een monocultuur betekent dat er slechts één soort gewas groeit, maar dit type landbouw is niet goed voor de biodiversiteit. "Ik ben geboren op een monumentale boerderij uit 1672. Mijn vader boerde hier traditioneel, maar hij zag de afnemende biodiversiteit en vond dat het anders moest. Ik wilde het bedrijf graag voortzetten, maar niet op de oude manier."
Natuurinclusieve landbouw
Nu heeft Onno samen met zijn vader op Hofstede Lust & Last ruim vijf hectare voedselbos ontwikkeld. Een voedselbos is een vorm van natuurinclusieve landbouw. Dit is een manier van boeren die goed is voor de biodiversiteit, zodat het aantal soorten dieren en planten in een gebied toeneemt. Maar de boer kan er ook financieel van rondkomen. "Je maakt gebruik van meerjarige planten in plaats van eenjarige soorten." En dat is niet het enige. Onno legt uit hoe dit de biodiversiteit helpt: "Meer soorten, betekent meer en verschillende insecten, die weer cruciaal zijn voor de vogels. Een voedselbos is een robuust ecosysteem. Het zorgt voor een gezonder bodemleven, waardoor de planten beter weerbaar zijn tegen ziektes en plagen. Dat kan een monocultuur niet voor elkaar krijgen."
Bob Hartog (projectleider verbinding stad & platteland bij Rotterdam de boer op!) vult aan: "Ook slaat een voedselbos meer koolstof op in de bomen én in de bodem. Een voedselbos is beter opgewassen tegen klimaatverandering. Onder extreem natte omstandigheden werkt het bos als een spons en bij grote droogte kan het dat water weer loslaten. Ook bieden de bomen verkoeling aan mens en dier.”
Stad en natuur komen dichter tot elkaar
Een landschap vol natuur, gezond eten voor stadsbewoners en voldoende inkomen voor natuurbewuste boeren. Dat zijn de ambitieuze doelen van Rotterdam de boer op!, een uniek project waarbij de complete keten in de omgeving van Rotterdam betrokken is. Rotterdam de boer op! is een initiatief van Natuurmonumenten en wordt ondersteund door een brede coalitie van organisaties en partners, waaronder Greenchoice.
Volgens Bob beseffen we ons vaak nog niet hoe onze voedselkeuze direct gevolgen heeft op het landschap om ons heen. "De campagne 'Eet Natuurlijk Lokaal' probeert inwoners van de stad te stimuleren tot meer betrokkenheid bij het eigen platteland", voegt hij toe. "Het is de bedoeling dat zij producten eenvoudig kunnen vinden en direct via natuurinclusieve lokale boeren kunnen kopen."
Sleutelrol voor boeren
Een sleutelrol in dit plan is weggelegd voor boeren als Onno. "Rond Rotterdam heeft een aantal van boeren een eigen korte toeleveringsketen ontwikkeld", legt Bob uit. "Zo kunnen consumenten rechtstreeks bij de boeren groentepakketten afhalen of zelfs thuis laten bezorgen. Ook is er een oogstmarkt in de stad. Dit netwerk willen we uitbreiden, zodat het nog makkelijker wordt voor nog meer Rotterdammers om deze producten lokaal af te nemen. En deze korte keten van boer tot bord moet een betere boterham opleveren voor natuurinclusief werkende boeren."
"We moeten het echt met z’n allen doen"
– Bob Hartog (Rotterdam de boer op!)
Samen stappen zetten
Pionier Onno wordt financieel en met kennis ondersteund door onder meer Greenchoice en Stichting Voedselbosbouw, maar Bob ervaart dat er veel meer boeren zijn die stappen willen zetten. "Samen met geïnteresseerde boeren proberen wij concepten voor natuurinclusieve landbouw in de praktijk te brengen die bij ze passen en haalbaar voor ze zijn. Rotterdam de boer op! probeert de stadsbewoner te stimuleren lokaal voedsel te kopen en tegelijkertijd de boeren die dat willen de helpende hand te bieden. We moeten het echt met z’n allen doen."
