Inloggen
UGANDA KIBALE
In Kibale National Park ligt het Bosspaarproject dat wij samen met onze klanten ondersteunen. Het project wordt beheerd door de Uganda Wildlife Authority (UWA) en Face the Future.
Kibale is een van de laatst overgebleven tropische bossen in Oeganda. Het gebied beslaat zo’n 79.500 hectare ten westen van Kampala, de hoofdstad. Het park grenst in het zuiden aan het Queen Elizabeth National Park. Samen vormen de parken een wildcorridor van 180 kilometer. Het park is één van de gebieden met de hoogste biodiversiteit van Oeganda. Het gebied vormt een thuis voor één van de meest gevarieerde concentraties apen in Afrika.
Ons project helpt bij het beschermen van flora, fauna én de lokale bevolking. Dit project is gecertificeerd en wordt geverifieerd door Verra (VCS & CCB).
Doel van het Kibale-project
Het project is begin jaren negentig opgestart in samenwerking met de Uganda Wildlife Authority (UWA). Doel was het park naar zijn originele staat terug te brengen en het ecosysteem te herstellen. Dat gebeurt door het aanplanten van nieuw bos met uitsluitend inheemse boomsoorten vanuit de opbrengsten van de CO2-certificaten. Het project draagt al jaren krachtig bij aan bosherstel en heeft ook veel toegevoegde waarde voor werkgelegenheid, het welzijn en de ontwikkeling van de lokale gemeenschap. En dieren en planten natuurlijk.
Hoe werkt het aanplanten van bossen?
Door de aanplant van het bos komt geleidelijk de oorspronkelijke flora en fauna terug. Het is een proces van lange adem; de tropische bossen die er ooit stonden hebben een complexe structuur met een zeer diverse soortensamenstelling. Voor de aanplant kiezen we soorten die zich goed kunnen vestigen in open omstandigheden. Deze pioniersoorten zijn taai en kunnen relatief goed tegen droogte. Wanneer de boompjes worden aangevreten door antilopen, vormt zich snel een nieuwe scheut en herstelt de boom zich.
Door de beschutting van de opgroeiende aangeplante bomen, wordt het microklimaat aantrekkelijker voor andere boomsoorten en planten. Stapje voor stapje komt zo de soortenrijkdom weer terug. De insecten die afhankelijk zijn van specifieke planten en bomen krijgen zo ook weer het leefgebied terug. De voedselketen die hoort bij het tropisch bos kan weer worden hersteld, inclusief de aanwezigheid van vogels en zoogdieren.
Park voor jong en oud
Uit onderzoek van de aangeplante bossen in het projectgebied blijkt dat het aantal soorten duidelijk toeneemt naarmate een bos ouder wordt. Bij de aanplant van het bos worden ongeveer vijf tot tien soorten gebruikt. Het aantal aangetroffen soorten kan in bepaalde gebieden in een periode van 10 jaar verdubbelen.
Ook de samenstelling van de soorten verandert: uit de metingen blijkt dat hoe ouder het aangeplante bos is, hoe meer jonge climax boompjes van nature opkomen. Een climax boom volgt de pionier boom van de aanlegfase op en is doorgaans schaduw minnend in de eerste levensfase. De totale hoeveelheid boomsoorten in het park is 229. De groeiplaats in het projectgebied is wellicht niet geschikt voor al deze soorten, maar de verwachting is dat op lange termijn een zeer groot deel van deze soorten weer zal groeien in het bos.
Mijlpalen van Kibale: bomen en banen
Het herstel van het park en het ecosysteem zit al flink in de lift. Door Greenchoice is al bijna 4.200 hectare aan bos hersteld. En vanuit het Bosspaarplan zijn er inmiddels 240.000 bomen geplant. Veel van de bomen uit de eerdere fases van het project zijn inmiddels volgroeid. Samen zorgen ze voor een gezond dik bladerdek. En dat helpt de biodiversiteit van het park met herstellen. Er zijn bijvoorbeeld al groepen chimpansees in het aangeplante gedeelte gespot! Daarnaast maakt het project op het gebied van werkgelegenheid een groot verschil voor de lokale bevolking. Het Kibale-project levert vaste banen op voor ruim 200 mensen uit de lokale gemeenschap, zoals het houden van varkens, geiten en bijen. Wij dragen hier samen met onze klanten aan bij. Daar zijn we trots op.
Mooie resultaten: maatschappelijke effecten
Naast een eerlijk loon voor hun werk, krijgen medewerkers via het project medische hulp als ze dat nodig hebben. Ook ontvangen ze voedzame maaltijden. Hierdoor maakt het project echt een verschil voor honderden families in de nabijgelegen gemeenschappen. Het project stimuleert lokaal ondernemerschap. De herbebossing van Kibale National Park vraagt namelijk om inheemse zaailingen. En deze worden geleverd door boomkwekerijen die eigendom zijn van - en gerund worden door - de lokale bevolking.
Het Kibale National Park wordt ook wel Kibale Chimp Forest genoemd omdat het de beste safaribestemming is om chimpansees te spotten in Afrika. En het toerisme is een bron van inkomsten voor de lokale bevolking.
Het project financiert waterpompen die de lokale bevolking in hun dagelijkse waterbehoefte voorzien. Ook worden via het project diepe greppels aangelegd rondom de landbouwvelden van de lokale boeren om te voorkomen dat olifanten kostbare oogst beschadigen.
Herstel van flora en fauna
Het project zorgt ervoor dat het regenwoud in Kibale weer aan het terugkeren is naar zijn natuurlijke staat. Daarmee neemt ook de hoeveelheid koolstof die het bos kan vasthouden toe. Sinds de start van het project is al zo'n 1.300.000 ton CO2 opgeslagen. Een hoeveelheid die te vergelijken is met de uitstoot van het gasverbruik van iets minder dan 470.000 gemiddelde huishoudens in een jaar.
Het herstel van het park draagt daarnaast bij aan de kwaliteit van het leefgebied en daardoor de biodiversiteit. In het park is inmiddels één van ’s werelds grootste populaties van de bedreigde chimpansee te vinden. Ook de (eveneens bedreigde) Rode Franjeaap, de zeldzame L’Hoëstmeerkat, bosolifanten, luipaarden en buffels worden steeds vaker gespot. Daarnaast leven er ruim 325 vogelsoorten, 13 soorten primaten, 4 wilde katachtigen en ruim 60 andere zoogdiersoorten.
Park van de chimps
Kibale Nationaal Park staat bekend als park waar veel chimpanseegroepen voorkomen. De chimpansees komen ook voor in het projectgebied. In het gehele park wordt de totale populatie van chimpansees geschat op 1.450. Ze leven in afzonderlijke groepen van 20 tot 150 leden met elk een eigen territorium. De ondersoort die onder andere in Oeganda voorkomt is de Eastern chimpansee (Pan troglodytes schweinfurthii). die door IUCN geclassificeerd is als een bedreigde diersoort.
Met de aanplant van bos wordt het leefgebied van de chimpansees vergroot. Buiten de grenzen van het park is het leefgebied echter zeer beperkt. En ook binnen het park kunnen de apen hinder ondervinden van menselijke invloeden. Hoewel stroperij binnen het park niet direct gericht is op chimpansees, komt het wel voor dat ze verwond raken door een valstrik van metaaldraad en zelfs dood kunnen gaan aan de verwondingen. De beheerder van het park treedt op tegen stroperij. Het is belangrijk dat die hiervoor de middelen en de capaciteit heeft om stroperij tegen te gaan en te voorkomen.
Een recente studie in het noordelijk deel van het park laat zien dat er mogelijk ook andere bedreigingen zijn voor de gezondheid van chimpansees. De pesticiden die landbouwers buiten het park gebruiken, leiden mogelijk tot gezichtsmisvormingen en andere gezondheidsproblemen bij chimpansees en bavianen. Het onderzoek toont een verband aan tussen de pesticiden die aanwezig zijn in maïsstengels en -zaden en in de grond dichtbij het territorium van de chimpansee populatie en gezichtsmisvormingen die bij 25% van de apen voorkomen. In andere delen van het park, waar de blootstelling aan pesticiden afwezig is of minder sterk, komen deze gezichtsmisvormingen nauwelijks voor.
Meer weten over het Bosspaarplan?
Onze collega Paulien heeft het bosproject in Oeganda bezocht om onze Bosspaarders meer te vertellen over het project waar zij aan bijdragen. Lees over haar ervaringen in dit artikel. Ook meedoen met ons Bosspaarplan waarin we extra bos aanplanten en beschermen? Hier staat hoe dat kan.